17452711

“ต้นจันทน์” มีความหมายว่าอย่างไร

หมวดหมู่สินค้า: A187 ดอกไม้เมรุ

14 มกราคม 2565

ผู้ชม 141 ผู้ชม

เราขอร่วมแสดงความเสียใจ หากท่านได้สูญเสียบุคคลอันเป็นที่เคารพรัก
" ด้วยความจริงใจ " ผลงานของเรา
วางแผนการจัดงานศพอย่างชาญฉลาด และมีเอกลักษณ์
สร้างความทรงจำ และเกียรติยศอันทรงคุณค่า
ดอกไม้หน้าศพ
แต่งดอกไม้งานศพ
จัดดอกไม้หน้าโลง
จัดดอกไม้หน้าศพ
จัดดอกไม้หน้าเมรุ
บริการจัดส่งพวงหรีด
ร้านพวงหรีดออนไลน์
ส่งพวงหรีดฟรีถึงศาลาวัด
จัดเตรียมสถานที่ จองศาลาวัด

อาหารรับรองแขกผู้มาร่วมงาน
ดอกไม้ประดับหีบ - ประดับเมรุ ผลงานของเรา
พวงมาลัย และ ชุดไหว้ การตกแต่งดอกไม้
ของชำร่วยงานศพ - การ์ดงานศพ - สังฆทาน เครื่องไทยธรรม ผ้าไตรจีวร
ขั้นตอนบำเพ็ญกุศล การรดน้ำศพ การสวดพระอภิธรรม และ งานฌาปนกิจ

                                    ติดต่อสอบถาม



 
“ต้นจันทน์” ถือเป็นต้นไม้ที่มีบทบาทสำคัญต่อประวัติศาสตร์แห่งความอาลัยของพระบรมวงศานุวงศ์ไทยอย่างยิ่ง นับตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา มีหลักฐานการใช้ “ท่อนจันทน์” และ “ไม้จันทน์” เผาพระสรีระเจ้านายชั้นสูงอย่างสมพระเกียรติ ไม้ชนิดนี้ยังถูกนำมาประดิษฐ์เป็นงานหัตถศิลป์สำหรับพิธีพระราชทานเพลิงพระบรมศพ จัดสร้างเป็น “พระโกศจันทน์” ทรงพระบรมศพเหนือพระจิตกาธานบนพระเมรุมาศ เพื่อเป็นเครื่องเฉลิมพระเกียรติอย่างสูงสุดตามโบราณราชประเพณี อย่างไรก็ดี ในเวลาต่อมาธรรมเนียมการใช้ไม้จันทน์ได้แพร่หลายมาสู่สามัญชนในรูปลักษณ์ของ “ดอกไม้จันทน์ประดิษฐ์” โดยแปรเปลี่ยนวัสดุตามความเหมาะสมของสถานภาพทางเศรษฐกิจและสังคม
 
ย้อนกลับไปในสมัยกรุงศรีอยุธยา มีการใช้ “ท่อนจันทน์” เผาศพเจ้านายชั้นสูง โดยในตำราราชเสวก ครั้งกรุงเก่า บันทึกว่า...“ถ้าจะถวายพระเพลิงพระบรมศพ ครั้นเปิดพระโกศออกแล้ว ให้มหาดเล็กถวายเครื่องพระชำระ มะพร้าวแก้ว สีพระทนต์ น้ำขมิ้น มะกรูด ส้มป่อย สนมรับต่อข้างในมาส่งให้มหาดเล็กถวาย และเครื่องชำระพระหัตถ์นั้น แล้วมหาดเล็กถวายนาคเพลิงเหล็กเพลิง แลเทียนฉลองพระหัตถ์ เทียนจุดเพลิงนั้นหมื่นเทวาทิศเบิกมาส่ง ครั้นถวายเหล็กเพลิงแล้ว สนมได้ถวายไม้เชื้อเพลิงชุบน้ำพิมเสนให้ทรงจุดเพลิงท่อนจันทน์แลธูปด้วย เทียนเพลิงนั้นส่งให้หมื่นเทวาทิศใส่โคมเลี้ยงเพลิงไป ให้สมเด็จพระสังฆราชจุดดอกไม้เพลิงเพลาค่ำ”
 
ขณะที่หนังสือธรรมเนียมพระบรมศพ และพระศพเจ้านาย อ้างอิงบันทึกประวัติศาสตร์แห่งราชอาณาจักรสยามของ “ฟรังซัวส์ อังรี ตุรแปง” ชาวฝรั่งเศสที่เข้ามาในกรุงศรีอยุธยา เมื่อสมัยสมเด็จพระนารายณ์ ถึงความสำคัญของ “ไม้จันทน์” ว่า ชาวสยามได้ใช้ประโยชน์หลายอย่างจากไม้จันทน์ รวมทั้งในพิธีศพด้วย
 
“ต้นจันทน์มีสองชนิด ชนิดขาวมีอยู่บนเกาะติมอร์ และชนิดแดง ซึ่งเป็นของหายากกว่าชนิดขาวมาก มีอยู่ในประเทศสยาม ชาวสยามใช้ต้นจันทน์ทำประโยชน์หลายประการ เช่น เผาเป็นแผ่นเล็กๆให้เกิดมีกลิ่นหอม ใช้ฝนกับน้ำบนหิน ทำให้แป้งมีกลิ่นหอม เพื่อทาถูร่างกายเมื่ออาบน้ำแล้ว และยังใช้เผาข้างศพผู้ตายด้วย”
 
บันทึกดังกล่าวสอดคล้องกับบันทึกของ “ซิมอน เดอ ลาลูแบร์” ที่เข้ามากรุงศรีอยุธยาในสมัยเดียวกัน โดยมีการระบุในจดหมายเหตุลาลูแบร์ ราชอาณาจักรสยามว่า ชาวสยามเผาเครื่องหอมไว้ใกล้ๆโลงศพ การเผาไม้จันทน์เช่นนี้คงเป็นลักษณะเดียวกับการจุดธูปตามพิธีศพในปัจจุบัน
 
เมื่อถึงพิธีการถวายเพลิงจะนำไม้จันทน์ใส่รถร่วมกระบวนแห่พระบรมศพ หรือพระศพ เพื่อไปประดิษฐานยังพระเมรุที่ได้เตรียมการไว้ ดังในหมายรับสั่งสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องเกณฑ์กระบวนแห่พระบรมศพของสมเด็จพระศรีสุลาลัยไปประดิษฐานที่พระเมรุทอง “อนึ่งให้ชาวพระคลังในซ้ายจัดกฤษณา จันทน์เทศ จันทน์คนา กรักขี และสน ใส่พานแว่นฟ้า เชิญขึ้นตั้งบนรถเครื่องหอม”
 
“ไม้จันทน์” ที่ใช้ถวายเพลิงแต่โบราณ เรียกขานว่า “จันทน์หิมาลัย” หรือฝรั่งเรียก “ไวท์แซนเดิลวูด” จะปลูกมากทางตอนใต้ของอินเดีย แต่ปัจจุบันไม้จันทน์ชนิดนี้หายากมาก จึงใช้ไม้จันทน์ที่เป็นไม้พื้นเมืองของไทยแทน คือ “จันทน์ชะมด” หรือ “จันทน์พม่า” ส่วน “ดอกไม้จันทน์” ที่ใช้ในงานศพเดิมก็ใช้ “จันทน์หิมาลัย” ด้วยยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไปตามสภาพเศรษฐกิจ ภายหลังได้นำวัสดุอื่นๆมาประดิษฐ์เป็น “ดอกไม้จันทน์” เช่น ด้ามดอกทำด้วยไม้ไผ่ และตัวดอกใช้ไม้ฉำฉา ชาวบ้านส่วนใหญ่ยังนิยมประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์จากซางข้าวโพด และกระดาษ
 
สำหรับ “ไม้จันทน์” ที่ใช้ในงานพระราชพิธีพระศพสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ใช้ไม้จันทน์ยืนต้นตาย 3 ต้น จากป่าในเขตอุทยานแห่งชาติกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เพื่อถวายเพลิงพระศพ อีกส่วนหนึ่งนำมาจัดสร้างเป็นพระโกศจันทน์
 
การถวายเพลิงพระบรมศพ หรือพระศพ ด้วยดอกไม้จันทน์ มีขั้นตอนบันทึกไว้ในตำรามหาดเล็ก สมัยอยุธยา ด้วยว่า...“มหาดเล็กถวายหน้าเพลิง เหล็กเพลิง และเทียนฉลองพระหัตถ์ เทียนจุดเพลิงนั้น หมื่นเทวาทิศเบิกมาส่ง ครั้นถวายเหล็กเพลิงแล้ว สนมถวายไม้เชื้อเพลิงชุบน้ำพิมเสนให้ทรงจุดเพลิงท่อนจันทน์และธูปด้วยเทียนเพลิงนั้น ส่งให้หมื่นเทวาทิศใส่โคมเลี้ยงเพลิงไป ให้สังฆราชจุดดอกไม้เพลิงเพลาค่ำ”
 
นอกจากใช้เป็นเชื้อเพลิงเพื่อเผาพระสรีระ ไม้จันทน์ยังถูกนำมาประดิษฐ์เป็นงานหัตถศิลป์คือ “พระโกศจันทน์” เพื่อเป็นเครื่องเฉลิมพระเกียรติแด่พระบรมศพและพระศพ โดยมีลักษณะเป็นโกศแปดเหลี่ยม มียอดประกอบด้วยโครงลวดตาข่ายประดับลายฉลุเป็นลายไม้ซ้อนทั้งองค์ พระโกศจันทน์จะถูกใช้เมื่ออัญเชิญพระโกศพระบรมศพ หรือพระศพ ขึ้นประดิษฐานยังพระจิตกาธานภายในพระเมรุ หลังจากเปลื้องพระลองชั้นนอกออกแล้ว เจ้าพนักงานจะนำพระโกศจันทน์เข้าประกอบพระโกศลองใน ซึ่งประดิษฐานบนตะแกรงเหล็กช่วงรัดเอวของพระจิตกาธานเพื่อถวายพระเพลิงพระบรมศพ
 
“ดอกไม้จันทน์” เป็นอีกตำนานสำคัญที่ใช้แสดงความเคารพแก่ผู้วายชนม์ ซึ่งอาจมีต้นเค้ามาจากการใช้ท่อนจันทน์เผาศพ ดังที่สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทรงสันนิษฐานในคราวที่เสด็จในงานพระศพกรมหมื่นอนุวัฒนจาตุรนต์ ความว่า
   ในนั้นมีกำหนดให้จัดของตั้งถวายในการพระราชทานเพลิงศพ คือให้จัดธูปเทียนเข้าตอกดอกไม้กับท่อนจันทน์ นึกแปลเอาว่า ธูปเทียนเข้าตอกดอกไม้นั้นสำหรับทรงขมาศพ ท่อนจันทน์เป็นฟืนสำหรับเผาศพ ภายหลังมาประดิษฐ์แก้ไขเป็นดอกไม้จันทน์ไปเสีย”
 
ข้อสันนิษฐานข้างต้นสอดคล้องกับ “เสฐียรโกเศศ” ที่ระบุว่า การเผาศพต้องมีธูปเทียนดอกไม้สำหรับขมาศพ ส่วนฟืนเผาก็ยังมีอยู่เห็นได้จากพิธีของหลวง สำหรับการตั้งศพของหลวง ต้องมีเครื่องขมาศพกับท่อนจันทน์ในการพระราชทานเพลิงศพ ภายหลังคิดประดิษฐ์ทำไม้จันทน์เป็นดอกไม้เพื่อให้เปลืองเนื้อไม้จันทน์น้อย ทำให้การใช้ดอกไม้สดกับท่อนจันทน์ยกเลิกไป จนสุดท้ายเหลือเพียงธูปเทียนใช้ต่างฟืน
 
ที่มาของ “ดอกไม้จันทน์” ยังอธิบายไว้ในหนังสือประเพณีเกี่ยวกับชีวิต ...การตาย ของ “เสฐียรโกเศศ” ว่า...“ท่านผู้ใหญ่เมตตาอธิบายให้ฟังว่า การเผาศพเป็นแน่ว่าต้องมีธูปเทียนดอกไม้กับฟืน ธูปเทียนดอกไม้สำหรับขมาศพ ฟืนสำหรับเผา ย่อมยังเห็นปรากฏอยู่ได้ที่เครื่องขมาศพของหลวง มีกระทงเข้าตอกดอกไม้ด้วยจนทุกวันนี้ ในหนังสือเรียนฉบับหมอปลัดเล มีจดหมายบอกหน้าที่มหาดเล็กว่า ต้องตั้งเครื่องขมาศพกับท่อนจันทน์ถวายในการพระราชทานเพลิงศพ เข้าใจว่าภายหลังคิดประดิษฐ์เอาไม้จันทน์ทำเป็นดอกไม้ เพื่อกระเบียดกระเสียรให้เปลืองเนื้อไม้จันทน์น้อย เลยเตะเอาดอกไม้สดกับท่อนจันทน์กระเด็นไป ไม่มีอะไรจะเผาก็เอาธูปเทียนนั้นเองใส่ต่างฟืน...”
 
ธรรมเนียมการใช้ดอกไม้จันทน์อาจคลี่คลายมาจากการใช้เครื่องหอม หรือไม้หอม เพื่อขอขมาศพก่อนเผา ในวรรณคดีเรื่อง “อิเหนา” พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย กล่าวถึงพระชนนีของอิเหนาว่า ขอขมาพระศพพระมารดาของพระองค์ เนื่องจากทรงตั้งครรภ์ จึงมาร่วมงานพระศพไม่ได้ และฝากเครื่องไทยทานพร้อมเครื่องหอมและไม้กฤษณามาแทน
 
ทั้งเครื่องหอมและไม้กฤษณา ที่พระชนนีของอิเหนาฝากมา ใช้เป็นสิ่งแทนพระองค์ในการขอขมาพระศพ ซึ่งมีหน้าที่เทียบเคียงกับดอกไม้จันทน์ ที่ใช้แสดงความคารวะและขอขมาผู้ล่วงลับไปแล้ว แม้ในพระราชนิพนธ์ดังกล่าวจะไม่ได้กล่าวถึงไม้จันทน์ แต่ธรรมเนียมการใช้เครื่องหอมและไม้หอมเผาพระศพ ก็เป็นสิ่งที่ปฏิบัติเสมอมาในหมู่เจ้านายชั้นสูง
 
ภายหลังเกิดการผสมผสานรูปแบบของพิธี ทั้งการใช้ดอกไม้จันทน์และท่อนจันทน์ในงานพระศพเจ้านายชั้นสูง ดังเช่นในงานถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงรับธูปเทียนดอกไม้จันทน์ ที่เจ้าพนักงานทูลเกล้าฯถวาย แล้วทรงจุดไฟที่เทียนชนวน ทรงวางใต้ท่อนจันทน์บนพระจิตกาธาน ที่ประดิษฐานพระโกศพระบรมศพ ตลอดจนจัดตั้งซุ้มรับดอกไม้จันทน์ของราษฎรในท้องสนามหลวง
 
ไม้จันทน์ พระโกศจันทน์ และดอกไม้จันทน์ ทั้งสามสิ่งนี้ได้มีการนำมาใช้ในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพมาโดยตลอด เพื่อถวายพระเกียรติอย่างสูงสุด


ดอกไม้หน้าเมรุเชียงราย 
ดอกไม้หน้าเมรุเชียงใหม่ 
ดอกไม้หน้าเมรุน่าน 
ดอกไม้หน้าเมรุพะเยา 
ดอกไม้หน้าเมรุแพร่ 
ดอกไม้หน้าเมรุแม่ฮ่องสอน 
ดอกไม้หน้าเมรุลำปาง 
ดอกไม้หน้าเมรุลำพูน 
ดอกไม้หน้าเมรุอุตรดิตถ์
ดอกไม้หน้าเมรุกาฬสินธุ์ 
ดอกไม้หน้าเมรุขอนแก่น 
ดอกไม้หน้าเมรุชัยภูมิ 
ดอกไม้หน้าเมรุนครพนม 
ดอกไม้หน้าเมรุนครราชสีมา 
ดอกไม้หน้าเมรุบึงกาฬ 
ดอกไม้หน้าเมรุบุรีรัมย์ 
ดอกไม้หน้าเมรุมหาสารคาม 
ดอกไม้หน้าเมรุมุกดาหาร 
ดอกไม้หน้าเมรุยโสธร 
ดอกไม้หน้าเมรุร้อยเอ็ด 
ดอกไม้หน้าเมรุเลย 
ดอกไม้หน้าเมรุสกลนคร 
ดอกไม้หน้าเมรุสุรินทร์ 
ดอกไม้หน้าเมรุศรีสะเกษ 
ดอกไม้หน้าเมรุหนองคาย 
ดอกไม้หน้าเมรุหนองบัวลำภู 
ดอกไม้หน้าเมรุอุดรธานี 
ดอกไม้หน้าเมรุอุบลราชธานี 
ดอกไม้หน้าเมรุอำนาจเจริญ 
ดอกไม้หน้าเมรุกำแพงเพชร 
ดอกไม้หน้าเมรุชัยนาท 
ดอกไม้หน้าเมรุนครนายก 
ดอกไม้หน้าเมรุนครปฐม 
ดอกไม้หน้าเมรุนครสวรรค์ 
ดอกไม้หน้าเมรุนนทบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุปทุมธานี 
ดอกไม้หน้าเมรุพระนครศรีอยุธยา 
ดอกไม้หน้าเมรุพิจิตร 
ดอกไม้หน้าเมรุพิษณุโลก 
ดอกไม้หน้าเมรุเพชรบูรณ์ 
ดอกไม้หน้าเมรุลพบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุสมุทรปราการ 
ดอกไม้หน้าเมรุสมุทรสงคราม 
ดอกไม้หน้าเมรุสมุทรสาคร 
ดอกไม้หน้าเมรุสิงห์บุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุสุโขทัย 
ดอกไม้หน้าเมรุสุพรรณบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุสระบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุอ่างทอง 
ดอกไม้หน้าเมรุอุทัยธานี 
ดอกไม้หน้าเมรุจันทบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุฉะเชิงเทรา 
ดอกไม้หน้าเมรุชลบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุตราด 
ดอกไม้หน้าเมรุปราจีนบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุระยอง 
ดอกไม้หน้าเมรุสระแก้ว 
ดอกไม้หน้าเมรุกาญจนบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุตาก 
ดอกไม้หน้าเมรุประจวบคีรีขันธ์ 
ดอกไม้หน้าเมรุเพชรบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุราชบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุกระบี่ 
ดอกไม้หน้าเมรุชุมพร 
ดอกไม้หน้าเมรุตรัง 
ดอกไม้หน้าเมรุนครศรีธรรมราช 
ดอกไม้หน้าเมรุนราธิวาส 
ดอกไม้หน้าเมรุปัตตานี 
ดอกไม้หน้าเมรุพังงา 
ดอกไม้หน้าเมรุพัทลุง 
ดอกไม้หน้าเมรุภูเก็ต 
ดอกไม้หน้าเมรุระนอง 
ดอกไม้หน้าเมรุสตูล 
ดอกไม้หน้าเมรุสงขลา 
ดอกไม้หน้าเมรุสุราษฎร์ธานี 
ดอกไม้หน้าเมรุยะลา 
ดอกไม้หน้าเมรุกรุงเทพมหานคร
 
ดอกไม้หน้าเมรุคลองสาน 
ดอกไม้หน้าเมรุคลองสามวา 
ดอกไม้หน้าเมรุคลองเตย
ดอกไม้หน้าเมรุคันนายาว 
ดอกไม้หน้าเมรุจอมทอง 
ดอกไม้หน้าเมรุดอนเมือง
ดอกไม้หน้าเมรุดินแดง 
ดอกไม้หน้าเมรุดุสิต 
ดอกไม้หน้าเมรุตลิ่งชัน 
ดอกไม้หน้าเมรุทวีวัฒนา
ดอกไม้หน้าเมรุทุ่งครุ 
ดอกไม้หน้าเมรุธนบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุบางกอกน้อย
ดอกไม้หน้าเมรุบางกอกใหญ่ 
ดอกไม้หน้าเมรุบางกะปิ 
ดอกไม้หน้าเมรุบางคอแหลม
ดอกไม้หน้าเมรุบางซื่อ 
ดอกไม้หน้าเมรุบางนา 
ดอกไม้หน้าเมรุบางพลัด 
ดอกไม้หน้าเมรุบางรัก
ดอกไม้หน้าเมรุบางเขน 
ดอกไม้หน้าเมรุบางแค 
ดอกไม้หน้าเมรุบึงกุ่ม 
ดอกไม้หน้าเมรุปทุมวัน
ดอกไม้หน้าเมรุประเวศ 
ดอกไม้หน้าเมรุป้อมปราบศัตรูพ่าย 
ดอกไม้หน้าเมรุพญาไท
ดอกไม้หน้าเมรุพระนคร 
ดอกไม้หน้าเมรุพระโขนง 
ดอกไม้หน้าเมรุภาษีเจริญ 
ดอกไม้หน้าเมรุมีนบุรี
ดอกไม้หน้าเมรุยานนาวา 
ดอกไม้หน้าเมรุราชเทวี 
ดอกไม้หน้าเมรุราษฎร์บูรณะ
ดอกไม้หน้าเมรุลาดกระบัง 
ดอกไม้หน้าเมรุลาดพร้าว 
ดอกไม้หน้าเมรุวังทองหลาง
ดอกไม้หน้าเมรุวัฒนา 
ดอกไม้หน้าเมรุสวนหลวง 
ดอกไม้หน้าเมรุสะพานสูง
ดอกไม้หน้าเมรุสัมพันธวงศ์ 
ดอกไม้หน้าเมรุสาทร 
ดอกไม้หน้าเมรุสายไหม
ดอกไม้หน้าเมรุหนองจอก 
ดอกไม้หน้าเมรุหนองแขม 
ดอกไม้หน้าเมรุหลักสี่ 
ดอกไม้หน้าเมรุห้วยขวาง
ดอกไม้หน้าเมรุเมืองนครปฐม 
ดอกไม้หน้าเมรุกำแพงแสน 
ดอกไม้หน้าเมรุดอนตูม
ดอกไม้หน้าเมรุนครชัยศรี 
ดอกไม้หน้าเมรุบางเลน 
ดอกไม้หน้าเมรุพุทธมณฑล 
ดอกไม้หน้าเมรุสามพราน
ดอกไม้หน้าเมรุเมืองนนทบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุบางกรวย 
ดอกไม้หน้าเมรุบางบัวทอง
ดอกไม้หน้าเมรุบางใหญ่ 
ดอกไม้หน้าเมรุปากเกร็ด 
ดอกไม้หน้าเมรุไทรน้อย
ดอกไม้หน้าเมรุเมืองปทุมธานี 
ดอกไม้หน้าเมรุคลองหลวง 
ดอกไม้หน้าเมรุธัญบุรี
ดอกไม้หน้าเมรุลาดหลุมแก้ว 
ดอกไม้หน้าเมรุลำลูกกา 
ดอกไม้หน้าเมรุสามโคก 
ดอกไม้หน้าเมรุหนองเสือ
ดอกไม้หน้าเมรุเมืองสมุทรปราการ 
ดอกไม้หน้าเมรุบางพลี 
ดอกไม้หน้าเมรุบางเสาธง
ดอกไม้หน้าเมรุพระประแดง
 ดอกไม้หน้าเมรุพระสมุทรเจดีย์
ดอกไม้หน้าเมรุเมืองระยอง
ดอกไม้หน้าเมรุนิคมพัฒนา 
ดอกไม้หน้าเมรุเขาชะเมา
ดอกไม้หน้าเมรุบ้านฉาง 
ดอกไม้หน้าเมรุปลวกแดง 
ดอกไม้หน้าเมรุวังจันทร์ 
ดอกไม้หน้าเมรุแกลง
ดอกไม้หน้าเมรุเมืองชลบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุเกาะจันทร์ 
ดอกไม้หน้าเมรุบางละมุง
ดอกไม้หน้าเมรุบ่อทอง  
ดอกไม้หน้าเมรุบ้านบึง 
ดอกไม้หน้าเมรุพนัสนิคม
ดอกไม้หน้าเมรุพานทอง
ดอกไม้หน้าเมรุศรีราชา 
ดอกไม้หน้าเมรุสัตหีบ 
ดอกไม้หน้าเมรุหนองใหญ่ 
ดอกไม้หน้าเมรุเกาะสีชัง
ดอกไม้หน้าเมรุเมืองสมุทรสาคร 
ดอกไม้หน้าเมรุกระทุ่มแบน 
ดอกไม้หน้าเมรุบ้านแพ้ว 
ดอกไม้หน้าเมรุมหาชัย
ดอกไม้หน้าเมรุเมืองสมุทร
ดอกไม้หน้าเมรุอัมพวา 
ดอกไม้หน้าเมรุบางคนที
ดอกไม้หน้าเมรุเมืองราชบุรี 
ดอกไม้หน้าเมรุบ้านคา 
ดอกไม้หน้าเมรุจอมบึง
ดอกไม้หน้าเมรุดำเนินสะดวก 
ดอกไม้หน้าเมรุบางแพ 
ดอกไม้หน้าเมรุบ้านโป่ง
ดอกไม้หน้าเมรุปากท่อ
ดอกไม้หน้าเมรุวัดเพลง 
ดอกไม้หน้าเมรุสวนผึ้ง 
ดอกไม้หน้าเมรุโพธาราม
ดอกไม้หน้าเมรุเมืองฉะเชิงเทรา 
ดอกไม้หน้าเมรุคลองเขื่อน 
ดอกไม้หน้าเมรุท่าตะเกียบ 
ดอกไม้หน้าเมรุบางคล้า
ดอกไม้หน้าเมรุบางน้ำเปรี้ยว 
ดอกไม้หน้าเมรุบางปะกง 
ดอกไม้หน้าเมรุบ้านโพธิ์
ดอกไม้หน้าเมรุพนมสารคาม
ดอกไม้หน้าเมรุราชสาส์น 
ดอกไม้หน้าเมรุสนามชัยเขต 
ดอกไม้หน้าเมรุแปลงยาว
ดอกไม้หน้าเมรุเมืองนครนายก 
ดอกไม้หน้าเมรุปากพลี 
ดอกไม้หน้าเมรุบ้านนา 
ดอกไม้หน้าเมรุองครักษ์
 
Engine by shopup.com